Przedmiot działalności i kompetencje

Izby sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych określonych w art. 11 ust. 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych. W zakresie objętym nadzorem i kontrolą prowadzą działalność informacyjną, instruktażową oraz szkoleniową.

Regionalne izby obrachunkowe prowadzą:

• działalność nadzorczą,
• działalność opiniodawczą,
• działalność kontrolną,
• działalność szkoleniową i informacyjną.

Nadzorem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu jest objęte: 

• województwo samorządowe,
• miasto na prawach powiatu,
• 70 gmin,
• 11 powiatów,
• związki jednostek samorządu terytorialnego.

Ad 1. Działalność nadzorcza

Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, izby badają uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach:

• procedury uchwalania budżetu i jego zmian,
• budżetu i jego zmian,
• zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek,
• zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
• podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa,
• absolutorium,
• wieloletniej prognozy finansowej i jej zmian.

Zgodnie z art. 171 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności. Izby, w ramach swoich kompetencji nadzorczych: orzekają o nieważności uchwał sprzecznych z prawem bądź wskazują, że uchwała została podjęta z naruszeniem prawa, gdy naruszenie prawa jest nieistotne. W odniesieniu do uchwał budżetowych Izby wyznaczają organom samorządu termin do usunięcia sprzeczności z prawem wskazując nieprawidłowości i sposób ich usunięcia. Jeżeli właściwy organ w wyznaczonym terminie nie usunie nieprawidłowości, Kolegium orzeka o nieważności uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego.

Ad 2. Działalność opiniodawcza

Zakres działalności opiniodawczej związany jest z wydawaniem opinii w sprawach określonych w art. 13 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych:

• wydawanie, na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, opinii o możliwości spłaty kredytu, pożyczki oraz innych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, a także wykupu papierów wartościowych,
• wydawanie opinii o przedkładanych projektach uchwał budżetowych jednostek samorządu terytorialnego,
• wydawanie opinii o przedkładanych przez zarządy powiatów i województw oraz przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) informacjach o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze,
• wydawanie opinii o przedkładanych przez zarządy powiatów i województw oraz przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) sprawozdaniach z wykonania budżetu wraz z informacjami o stanie mienia jednostek samorządu terytorialnego i objaśnieniami,
• wydawanie opinii o wnioskach komisji rewizyjnych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w sprawie absolutorium oraz opinii w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu wójtowi absolutorium,
• wydawanie opinii o przedkładanych projektach uchwał o wieloletnich prognozach finansowych,
• wydawanie opinii o programach postępowań naprawczych jednostek samorządu terytorialnego.

Opinie wydawane są przez działające w izbach trzyosobowe składy orzekające wyznaczone przez prezesa izby, a złożone z członków kolegium. Od uchwał składów orzekających służy odwołanie do kolegium izby.

Do zadań izby należy ponadto:

• rozpatrywanie spraw dotyczących powiadomień przez skarbnika (głównego księgowego budżetu jednostki samorządu terytorialnego) o przypadkach dokonania kontrasygnaty na pisemne polecenie zwierzchnika, zgodnie z odrębnymi ustawami,
• rozpatrywanie innych spraw określonych w odrębnych ustawach,
• udzielanie wyjaśnień na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych.

Ad 3. Działalność kontrolna

Zgodnie z art. 5 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych - Izby kontrolują gospodarkę finansową, w tym realizację zobowiązań podatkowych oraz zamówienia publiczne na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym.

Izba prowadzi kontrole gospodarki finansowej i zamówień publicznych następujących podmiotów:

• jednostek samorządu terytorialnego,
• związków metropolitalnych,
• związków międzygminnych,
• stowarzyszeń gmin oraz stowarzyszeń gmin i powiatów,
• związków powiatów,
• związków powiatowo-gminnych,
• stowarzyszeń powiatów,
• samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych,
• innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Czynności kontrolne prowadzone są przez inspektorów kontroli w ramach kontroli kompleksowych, problemowych i doraźnych. Przedmiotem kontroli kompleksowych jest ogół zjawisk dotyczących przygotowania i realizacji operacji finansowych związanych z gromadzeniem i wykorzystaniem środków finansowych, ich ewidencji i sprawozdawczości. Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych nakłada na izby obowiązek przeprowadzania kontroli kompleksowych w każdej jednostce samorządu terytorialnego nie rzadziej niż raz na cztery lata. Kontrole problemowe obejmują wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki finansowej bądź zamówień publicznych kontrolowanych jednostek. Kontrole kompleksowe i kontrole problemowe są wykonywane na podstawie rocznego planu kontroli, uchwalanego przez kolegium izby. Kontrole doraźne są realizowane poza planem kontroli. Zarządza je prezes izby, w miarę potrzeby. Ponadto izby przeprowadzają kontrole sprawdzające, których celem jest sprawdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych.

 
Elementem działalności kontrolnej regionalnej izby obrachunkowej jest także, określony w art. 9a ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, obowiązek kontrolowania pod względem rachunkowym i formalnym określonych rodzajów sprawozdań oraz wniosków o przyznanie części rekompensującej subwencji ogólnej sporządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Na podstawie sprawozdań sporządzane są różnego rodzaju analizy dotyczące sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego.

Naczelnik Wydziału Kontroli Gospodarki Finansowej

Wojciech Winnik

telefon 77 453-86-36 w. 82

e-mail:

Ad 4. Działalność szkoleniowa i informacyjna

Do ustawowych zadań izby należy prowadzenie działalności szkoleniowej i informacyjnej w zakresie objętym nadzorem i kontrolą. Do zadań prowadzonych w tym zakresie przez Wydział Informacji, Analiz i Szkoleń należy w szczególności:

• organizowanie i prowadzenie szkoleń w zakresie przepisów regulujących gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego,
• doradztwo w zakresie praktycznego stosowania przepisów w bieżącej gospodarce finansowej,
• przekazywanie informacji o zmianach w przepisach prawnych mających wpływ na prowadzenie prawidłowej gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego,
• upowszechnianie informacji wynikających z realizacji przez izbę obowiązków ustawowych.

Działalność informacyjna Izby związana jest głównie z udzielaniem informacji w zakresie praktycznego stosowania przepisów dotyczących gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. W ramach działalności informacyjnej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu prowadzona jest strona internetowa pod adresem www.rio.opole.pl

Naczelnik Wydziału Informacji, Analiz i Szkoleń

Magdalena Przybylska

telefon 77 453-86-36 w. 92

e-mail: